قاعده الواحد از نگاه فیلسوفان و نتایج آن در فلسفه اسلامی
thesis
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم
- author حسین بهرامیان
- adviser علی محامد
- Number of pages: First 15 pages
- publication year 1380
abstract
قاعده ((الواحد)) در زمره قواعد مهم فلسفی، و یکی از مسائلی است که مورد تضارب آرا اندیشمندان بوده است. قاطبه حکما اسلامی این قاعده را پذیرفته اند و برای اثبات آن، ادله و براهین مختلفی اقامه نموده اند. برخلاف فلاسفه، برخی از متکلمان مسلمان بویژه اشاعره مفاد آن را رد کرده اند زیرا آن را موجب محدودیت در قدرت مطلقه الهی دانسته اند. این طرز تلقی از آنرو است که آنان مبادی تصوری این قاعده از قبیل ((الواحد))،((صدور))،((بساطت)) و ((سنخیت)) را به وضوح در نیافته و به طور صحیح تبیین نکرده اند. در ساحت عرفان نیز، قاعده ((الواحد)) مورد توجه عرفا قرار گرفته است. آنها براساس پذیرش مفاد این قاعده به بحث درباره صادر اول پرداختند و در این میان آنان میان ((صادر اول)) و ((مخلوق اول)) فرق نهاد و فیض منبسط و وجود عام را به عنوان ((صادر اول)) مطرح ساختند. در نتیجه این نظریه عرفا، یکی از معضلات فلسفه یعنی تبیین چگونگی صدور کثرت از واحد حل شده است؛ زیرا از یک سو، وجود عام و منبسط در ظل وحدت حقیقی خداوند، از وحدت فراگیر برخوردار است و از سوی دیگر، دارای مراتب گوناگون تشکیکی یعنی عوالم سه گانه عقل، مثال و طبیعت است. همچنین با طرح این نظریه، به نظر می رسد تعارض ظاهری میان قاعده بسیط الحقیقه و قاعده الواحد رخت برمی بندد. رساله حاضر که بر آن است این قاعده مهم فلسفی را مورد بحث و کنکاش قرار دهد، شامل یک مقدمه، چهار فصل و یک خاتمه است. در فصل اول مباحثی پیرامون اصل علیت عرضه می گردد. در فصل دوم، آرا متفکران اسلامی درباره این قاعده بیان می گردد. در فصل سوم، مبادی تصوری این قاعده مطرح می شود. در فصل چهارم، ابتدا ادله قاعده الواحد و آنگاه اشکالات و شبهات پیرامون آن مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. در خاتمه نیز به نتایج و فروعات قاعده اشاره می کنیم.
similar resources
قاعده الواحد و فاعلیت الهی
از جمله قواعد فلسفی در باب علیت، قاعده معروف «الواحد» است که با اصل سنخیت علت و معلول ارتباط تنگاتنگ دارد. در منظر بسیاری از حکیمان، این قاعده بدیهی تلقی شده، در عین این که از منظر برخی با اشکالها و پرسشهای جدی در خصوص قلمرو آن روبه رو شده است، از جمله اینکه: قاعده الواحد با فاعلیت و قدرت مطلقه الهی تعارض دارد، بهگونه ای که برخی علیت الهی را از شمول قاعده خارج کرده اند. این مقاله ضمن تبیین اصل ...
full textقاعده الواحد و قدرت مطلق خداوند
از سویی حکما، قاعده «الواحد» (از یکی جز یکی صادر نگردد) را بدیهی میدانند و از سوی دیگر معتقداند خداوند یکتا، قادر مطلق است. لازمه قدرت مطلق خداوند، صدور کثیر از خدای یکتاست، آیا این، با قاعده الواحد متعارض است؟ چگونه میتوان همزمان، قاعده الواحد و قدرت مطلق خداوند را پذیرفت؟ در این مسئله میگوییم: در پذیرش این قاعده، وفاق حکیمان، عارفان و متکلمان ادعا شده است که اساسی نداشته، پشتوانه قاعده...
full textتحلیل و نقد قاعده الواحد در فلسفه ملاصدرا
چکیده: پرسش از نحوه ارتباط کثرات به وحدت و تبیین نظام خلقت را می توان در آثار فلاسفه یونان تا فلاسفه مسلمان مشاهده کرد. در این میان فیلسوفان مسلمان با اثبات واجب تعالی به عنوان منشأ ایجادی عالم که از تمام انحاء کثرت مبرّی است، به قاعده الواحد تمسک کرده و اوّلین امر صادر شده از علّت واحد را عقل اوّل دانستند. این عقل بر مبنای سنخیت بیشترین مسانخت را با علّت خود داشته و از جهت معلولیّت دارای حیثیّت امکا...
15 صفحه اولقاعده الواحد و ثمرات آن
از یک جزء یک پایدار نگردد و یک جزء از یک برنیاید. این، مفاد قاعده الواحد به کوتاه سخن است . اینکه از یک ، جزء یک ، در هستی نیاید، تعبیری است که از آنکه علت یگانه از هر سوء، جز یک معلول ندارد و یک جزء از یک بر نیاید، ترجمان عکس اصل است یعنی معلول واحد هستی نمی یابد مگر از یک علت . قاعده الواحد یکی از قواعد بسیار مهم فلسفه اسلامی است که از آن در مواضعی بهره برده اند. واژه های مهم و فلسفه اسلامی ن...
15 صفحه اولMy Resources
document type: thesis
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023